
Het Geheugenpaleis
In het Geheugenpaleis gaan John en Han vanuit de actualiteit, samen de geschiedenis in. Wat zijn de overeenkomsten? Waar kunnen we nu vanuit geschiedkundig perspectief nog wat van leren?
Op zijn eigen wijze omschrijft historicus, schrijver en columnist Han van der Horst de wereld van toen en nu. John T. Knieriem bevraagt hem over de grote lijnen en de kleinste details in de vertrekken van Het Geheugenpaleis.
Presentatie: John T. Knieriem & Han van der Horst
Share on facebook
Facebook
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn
Share on whatsapp
WhatsApp
Share on email
Email
ALLE AFLEVERINGEN
20/05/2022
37 Episodes
- Iedereen kijkt naar Oekraïne maar Europa ligt nóg een conflicthaard: Noord-Ierland. Als gevolg van de Brexit kon de open grens tussen dit zichzelf besturende deel van het Verenigd Koninkrijk en de Ierse Republiek niet zonder meer gehandhaafd blijven. Sinds de Goede Vrijdag akkoorden van 1998 is er haast geen sprake meer van geweld en terreuraanslagen[...]
- De coronapandemie heeft de staat bijna 100 miljard Euro gekost. In deze podcast bespreken Han en John een speciale coronabelasting als bijdrage in de dekking van deze last. Verder komt de enorme chaos bij de belastingdienst aan de orde en kijken zij naar geschiedenis van belastingheffing in Nederland. Geldzuiveringen en oorlogsbelastingen komen zo voorbij. En[...]
- Een dikke helft van de bevolking heeft nog maar vertrouwen in onze vorst, Willem Alexander. Wankelt de dynastie? Ooit kende Europa tientallen vorstenhuizen. Hoe worden zij geïnstalleerd. En vooral: hoe kwamen zij zo massaal aan hun eind? Han en John laten een aantal roemruchte dynastieën de revue passeren en hebben het en passant ook nog[...]
- De gematigde Macron heeft de verkiezingen in Frankrijk gewonnen. Maar we moeten niet vergeten dat Frankrijk een ultrarechtse traditie heeft die zeker 200 jaar teruggaat. Marine le Pen, de uitdager van Macron staat in deze traditie. Han en John gaan in deze podcast in op dit rechtse gedachtengoed dat in Frankrijk nog steeds een brede[...]
- Zijn de banken "woke" geworden? Wat bezielt ABN/AMRO en DNB om verhalen te laten schrijven over de lang vervlogen periode van de slavernij? Han en John bespreken de historische onderzoeken die beide bedrijven hebben laten doen. De kwaliteit van de aanstormende generaties tophistorici, zoals Pepijn Brandon of Karwam Fatah-Black is uitstekend. Maar… wat moet je doen nu je het duistere[...]
- Willem Engel mag zijn mening weer uiten. Daarmee heeft het de rechter een piketpaaltje geslagen. Hoe staat het eigenlijk met de vrijheid van meningsuiting in Nederland ? Waar lagen de grenzen in het verleden? Hoe staat het met het beledigen van vorst en God? Han van der Horst somt processen op die geschiedenis maakten en deelt met ons hilarische fragmenten. Ook[...]
- De oorlog van Rusland tegen de Oekraïne staat niet op zichzelf. Al eeuwen probeert Rusland de dominante macht te worden in de Zwarte Zee. Daar heb je namelijk ijsvrije havens bij de vleet, die uitstekende marinehavens zijn. Aan de andere kant van de Zwarte Zee voelt de Turkse president Erdogan een bijzondere verantwoordelijkheid. Ooit was[...]
- Een week of vier geleden nog was Polen samen met Hongarije de bonte hond van de EU. De van de rechtsstaat staat onder druk. Homo's worden vervolgd. De vrijheid van meningsuiting wordt beperkt. De omroep is zijn onafhankelijkheid kwijt. Polen is een reactionair land geworden met autoritaire trekken. De Europese Commissie had zelfs strafmaatregelen in petto omdat de overheid[...]
- Nu Oekraïne in brand staat, kijken wij Europeanen nog minder dan we al deden naar de rest van de Wereld. Brazilië bijvoorbeeld, een reus met 230 miljoen inwoners, een groot leverancier van wapens, een land met een enorme culturele uitstraling. John was er een paar weken op bezoek. Daarom deze keer de rollen omgedraaid: Han ondervraagt John over de stand[...]
- De Oost-Europese landen wilden tot voor de Oekraïne-crisis eigenlijk weinig van de wereld weten. Nu trekken zij hartstochtelijk partij. Vroeger - toen zij nog onder de knoet van de Sovjet Unie zaten - heeft het Westen ze altijd overladen met sympathiebetuigingen maar niet met concrete hulp. Europa was verdeeld in invloedssferen waar het machtigste land zijn gang kon gaan. Is[...]
- Volgens Rutte hebben wij door de Russische aanval op Oekraïne een bladzijde in de geschiedenis omgeslagen. Is dat werkelijk zo en geldt dat voor de hele wereld. John en Han plaatsen kanttekeningen. Maken we werkelijk een omslag mee? Gaan we dit winnen of is dit het begin van de val van het westen?
- Je mag het in Nederland sinds een aantal maanden weer over kernenergie hebben. Han van der Horst en John Knieriem bespreken de mogelijkheden van kernenergie en kernfusie. Zij stellen vast dat de discussie op ideologische en niet op wetenschappelijke gronden moet worden gevoerd. Ze hebben het over de minst bekende kernreactor van Nederland, die van[...]
- De jonge generaties zijn ernstig beschadigd door de lockdowns in het onderwijs, zo luidt de algemene overtuiging. Han en John plaatsen hier kanttekeningen bij en trekken conclusies voor de toekomst. Hoort bij de voorbereidingen op de volgende pandemie niet het professionaliseren van het online onderwijs voor als de nood aan de man komt? En staan onze nieuwe roaring twenties te[...]
- Han en John bespreken de achtergronden van de koloniale oorlog in Indonesië. Daarbij gaat het gesprek al gauw in de richting van het verwerken van het verleden. Nederlanders hebben altijd geleerd dat zij in de geschiedenis de ‘goeien’ waren. Nu wordt dit zelfbeeld om het maar zachtjes te zeggen sterk genuanceerd. Hoe maak je het[...]
- Het ziet er naar uit dat twee obstakels in de huidige abortuswetgeving gaan verdwijnen. De verplichte bedenktijd van vijf dagen die elke vrouw wordt opgelegd als zij zich bij een abortuskliniek meldt, wordt uit de wet gehaald. Ook kan men binnenkort voor de abortuspil gewoon bij de huisarts terecht. Han van der Horst en John[...]
- De documentaire "Het porseleinen huwelijk" laat zien hoe premier Kok samen met zijn partijgenoot Max van der Stoel een crisis rond het huwelijk van de kroonprins en de dochter van een collaborateur met het Argentijnse militaire moordregime wisten te voorkomen. Alle socialistische premiers hebben tijdens een crisis het koningshuis uit de wind gehouden. Zonder hen was Nederland al lang een[...]
- Worden we via de problemen in Oekraïne een oorlog ingerommeld. Han en John zien parallellen met de de weken voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Maar er zijn ook verschillen. Angstwekkend en rustgevend wisselen elkaar af bij hun analyse.
- Waarom is er zoveel ophef over het schandaal rond the Voice of Holland? Han en John gaan na hoe men nu en in het verleden omging met dergelijke schandalen, als men het toen überhaupt al een probleem vond. Zij stellen vast dat tegenwoordig machtsverschillen het wezenlijke criterium zijn als je moet beoordelen of erotisch getint[...]
- Het tweede deel in het tweeluik over de arbeidsmarkt. Hierin gaan Han en John onder andere in op de noodzaak om levenslang te blijven studeren om zo aan het werk te kunnen blijven.
- De Russische troepen staan aan de grens met Oekraïne. Klaar om aan te vallen. In deze podcast onderzoeken we of Oekraïne meer bij Rusland of meer bij West-Europa hoort door in de geschiedenis van dit land te duiken.Het weerlicht op de grens van Oekraïne en de Russische Federatie. Zal de bliksem ingaan? Poetin heeft er[...]
- De raad voor de cultuur adviseert in Amsterdam een groot nationaal museum te vestigen over de Nederlandse rol in de slavernij en de gevolgen daarvan tot op heden. Het moet over de Transatlantische slavernij gaan. Wellicht is dat toch een beperkte ambitie. De Aziatische slavenhandel onder Nederlandse vlag was minstens zo groot als die in de Atlantische Oceaan. Bovendien[...]
- Deel 2 in een tweeluik over arbeidsmigratie. Nog nooit waren er zo veel vacatures als nu. Kunnen buitenlandse arbeidskrachten helpen om onze economie draaiende te houden? In deze podcast wordt ingegaan op de geschiedenis van arbeidsmigratie en de lessen die daaruit kunnen worden getrokken.
- Deel 1 in een tweeluik over arbeidsmigratie. Nog nooit waren er zo veel vacatures als nu. Kunnen buitenlandse arbeidskrachten helpen om onze economie draaiende te houden? In deze podcast wordt ingegaan op de geschiedenis van arbeidsmigratie en de lessen die daaruit kunnen worden getrokken.
- ‘Grenzen dicht’ dat is de eerste belofte die de controversiële Franse presidentskandidaat Eric Zemmour, bij het begin van zijn campagne deed. En het is allemaal de schuld van de media, de rechters en de elite. Dit kind van Algerijnse joden past volgens Han van der Horst perfect in de Franse traditie. Het is namelijk niet[...]
- Ondanks de coronabeperkingen is Piet overal in het land gesignaleerd. In deze podcast zetten we de verschillende standpunten en de verschillende opvattingen over de ontstaansgeschiedenis van Sint en Piet op een rij. Daarna mag jij partij kiezen. Als je dat wilt tenminste. Zwart is Piet nog maar in een minderheid van de Nederlandse gemeentes. En uit de etalages[...]
- AFLEVERING 11 OPDRINGERIGE MIGRANTEN AAN DE POOLSE GRENS EEN NIEUW VERSCHIJNSEL? Het drama met de 2000 migranten die aan de Poolse grens aan een noordelijke herfst in de bossen werden overgeleverd, is door de Wit Russische president Aleksandr Loekasjenko bewust gecreëerd om de EU in een dwangpositie te brengen. Opdringende landverhuizers aan je grenzen zijn niet bepaald een nieuw verschijnsel....
- AFLEVERING 10 INFLATIE. MOETEN WE ER BANG VOOR WORDEN? We waren het ontwend geraakt bij ons in Europa: inflatie. Maar ineens steekt dit in de nasleep van de coronacrisis de kop weer op. Prijzen stijgen tot ongekende hoogte omdat er tegenover zoveel vraag naar grondstoffen zo weinig aanbod staat. Is dit een hobbel van een paar...
- AFLEVERING 9 WAT LEERT DE GESCHIEDENIS OVER EXTREEM WEER? Zeventig procent van de Nederlanders vindt de opwarming van de aarde een probleem. Daar hebben ze gelijk in want de bewoonbaarheid en de economie zijn sterk afhankelijk van een stabiel klimaat. Komt daar verandering in, zelfs maar een kleine, dan heeft dat grote gevolgen. Die worden...
- AFLEVERING 8 TAIWAN EN CHINA HOE ZAT DAT OOK AL WEER? ZAL CHINA TAIWAN IN GAAN LIJVEN? Het conflict tussen China en Taiwan is al tientallen jaren oud. Wat is de oorsprong van dit conflict. En waarom speelt het juist nu weer op? China heeft dit jaar wat te vieren. Het is een halve eeuw...
- AFLEVERING 7 IS HET VOOR POLITICI EEN BEROEPSRISICO OM VOORTDUREND BEDREIGD TE WORDEN? Bedreigingen van politici zijn aan de orde van de dag. Aanvankelijk bestond de indruk dat alleen Geert Wilders voor zijn leven moest vrezen maar nu krijgt men toch de indruk dat vrijwel alle politici constant onder schot staan. Het is een beroepsrisico geworden. Dat is...
- AFLEVERING 6 HOMOVERVOLGING IN NEDERLAND TOEN EN NU. Naar aanleiding van de toekenning van de Jillis Bruggeman penning aan Splinter Chabot gaan we in deze aflevering in op de geschiedenis van de homovervolging en de homo-emancipatie in Nederland. We zullen zien dat er vandaag de dag nog genoeg mensen in Nederland wonen die hun seksuele...
- AFLEVERING 5 DE NIEUWE ENERGIECRISIS DOOR HOGE BRANDSTOFPRIJZEN. Zitten we straks allemaal in de kou van een recessie? Staat ons een nieuwe energiecrisis te wachten net zoals die van de jaren zeventig? Als gevolg waarvan we een recessie voor onze kiezen krijgen net als destijds? Valt het mee? Valt het tegen? De consument is al...
- AFLEVERING 4 HET VOORBEELDIGE DUITSLANDEN HAAR GEMATIGDE ELECTORAAT IN HISTORISCH PERPECTIEF. Duitsland is in Europa een voorbeeldige democratie.Dat blijkt uit de verkiezingsuitslag van zondag 27 september.De kiezers trokken naar het midden en bezorgden de flankpartijen van uiterst links en uiterst rechts een nederlaag. In plaats daarvan kozen zij massaal voor sociaaldemocraten, christendemocraten, liberalen of groenen....
- AFLEVERING 3 DE RUSSISCHE VERKIEZINGEN ALS ULTIEM MACHTSVERTOON VAN POETIN. Onlangs waren er verkiezingen in Rusland. In de ogen van westerlingen volstrekt niet geloofwaardig.Maar daar was het Poetin ook niet om te doen.Door deze verkiezingen toont hij door de verkiezingen zijn macht. En zoals in deze podcast wordt uitgelegd past dit heel goed in de...
- AFLEVERING 2 HET VERLATEN VAN HET CDA ZAL PIETER OMTZIGT DE DAS OM DOEN. In de vorige podcast hadden we het over Mark Rutte,de grote onvermijdelijke en zijn voorgangers. Deze keer gaan we het hebben over de grote onvoorspelbare, Pieter Omtzigt. Is hij de toekomst? Heeft hij de toekomst? Of wordt hij een roepende in...
- AFLEVERING 1 RUTTE: DE GROTE OVERMIJDELIJKE EN ZIJN ROEMLOZE VOORGANGERS Mark Rutte is de grote onvermijdelijke in de Nederlandse politiek. Hij is niet de enige die zo’n positie heeft bereikt. Zelf spiegelt Rutte zich graag aan de voorlaatste liberale premier Pieter Cort van der Linden en in mindere mate aan Jan Rudolf Thorbecke, de aartsvader...